CBR Praktijkexamen

Sinds 2008 worden aspirant-automobilisten nadrukkelijker opgeleid en geëxamineerd in zelfstandig rijden, gevaarherkenning en milieubewust rijgedrag. Ook moeten aspirant rijbewijsbezitters meer nadenken over hun eigen verbeterpunten in het verkeer. Leerlingen zijn zich hierdoor meer bewust van de risico’s.

Op 25 maart 2019 heeft het praktijkexamen opnieuw een update gekregen. In deze opzet staat de eigen verantwoordelijkheid van de aankomende bestuurder centraal.

De onderdelen van het praktijkexamen worden hieronder toegelicht:

Zelfstandig route rijden

Het rijden met een navigatiesysteem is sinds 25 maart 2019 een verplicht onderdeel van het rijexamen. Om de veiligheid te waarborgen, leer je al tijdens je rijlessen hoe je hiermee werkt.

Het rijden met een navigatiesysteem kan in principe op ieder moment in het examen worden toegepast. Het blijkt ook voor anderstalige kandidaten een oplossing te zijn, omdat de navigatie meestal in verschillende talen is in te stellen.

De clusteropdracht (steeds drie tot vijf route-opdrachten achter elkaar) komt alleen nog bij hoge uitzondering aan bod, bijvoorbeeld als de navigatie uitvalt. Deze opdracht kan op twee manieren worden uitgevoerd:

• Naar een oriëntatiepunt rijden dat niet vooraf vastligt, maar wat de kandidaat wel kent of kan zien.
• Rijden volgens de blauwe ANWB borden naar een bepaald punt.

Het zelfstandig rijden neemt minimaal 10 tot maximaal 15 minuten in beslag. De totale examentijd blijft hetzelfde.

Het bereiken van het juiste eindpunt is geen doel op zich. Het gaat erom dat je veilig rijdt en de verantwoorde keuzes maakt.

Bijzondere manoeuvres

Er is met opzet voor de term bijzondere manoeuvres gekozen om het verschil aan te geven met de vroegere bijzondere verrichtingen. Het vernieuwde rijexamen kent vier bijzondere manoeuvres: een omkeeropdracht, een parkeeropdracht, recht achteruit rijden en een hellingproef:

• Omkeeropdracht: Bij de omkeeropdracht krijg je al rijdende te horen dat je de weg in tegenovergestelde richting moet gaan volgen. Jij kiest zelf waar en hoe je keert. Je kunt dit doen via een halve draai, steken of een bocht achteruit. Je moet hierbij laten zien dat je op basis van een goede inschatting van de verkeerssituatie tot een adequate oplossing komt.
• Parkeeropdracht: De examinator kan ook kiezen voor een parkeeropdracht in een straat of op een parkeerterrein. Hierbij krijg je de opdracht om de auto zo dicht mogelijk bij een opgegeven locatie te parkeren. Dit kan bijvoorbeeld de ingang van een winkelcentrum zijn. Ook hier bepaal je zelf hoe je de parkeeropdracht uitvoert.
• Recht achteruit rijden: Een andere mogelijkheid is de opdracht om een bepaalde afstand recht achteruit te rijden.
• Hellingproef: bij de hellingproef moet je vanuit stilstand op een helling, opnieuw optrekken. Hierbij is het juist gebruik van de koppeling en (hand)rem van belang.

Voorheen hoorde hier de de stopopdracht ook bij, deze is sinds maart 2019 vervallen.

Van deze vier kiest de examinator er twee. Bij de uitvoering van de bijzondere manoeuvres is niet alleen het technische aspect belangrijk. Er wordt ook vooral gelet op de keuzes die daaraan vooraf gaan, zoals de plaats, het moment en de wijze waarop je de opdracht uitvoert.

Zelfreflectie

Voor het examen vul je een vragenlijst in, dit kan thuis of voor de rijlessen. Die lijst geef je aan het begin van het examen aan de examinator. Deze bekijkt de antwoorden pas ná de examenuitslag en bespreekt samen met jou de antwoorden. Het is hierbij van belang dat je een realistisch beeld hebt van jouw eigen capaciteiten en beperkingen als automobilist.

Zelfreflectie is bedoeld om het gedrag van aankomende rijbewijsbezitters op een positieve manier te beïnvloeden. Het is echter geen vaardigheid en wordt daarom niet in de beoordeling meegenomen.

Milieubewust rijgedrag

Voor een beter milieu en voor jouw eigen portemonnee is het belangrijk dat je milieubewust auto rijdt, dus volgens de principes van Het Nieuwe Rijden. Milieubewust rijgedrag wordt in het vernieuwde rijexamen als een afzonderlijk item beoordeeld.

Hierbij wordt vooral gekeken naar het anticiperend rijgedrag, zoals het rijden met een constante snelheid en het maximaal gebruikmaken van het rollend vermogen van de auto. Dit draagt niet alleen bij aan vermindering van het brandstofgebruik, het heeft ook een positieve invloed op veilig rijgedrag.

Aan dit onderwerp wordt ook in het vernieuwde theorie-examen extra aandacht besteed.

Zelfreflectie niet beoordeeld

Het is voor het eerst dat het praktijkexamen een element bevat dat niet meeweegt in de eindbeoordeling. Dat komt omdat het weliswaar voor de verkeersveiligheid en het bewustwordingsproces van de kandidaat een heel belangrijk element is, dat tegelijkertijd moeilijk objectief in een examen te meten is.