Wat je moet weten over vermoeidheid tijdens autorijden
Welk effect heeft het, en hoe kunnen we het voorkomen?
Na een borrel stap je niet achter het stuur. Dan bel je een taxi, of regel je een BOB. Dat vinden we bijna allemaal vanzelfsprekend. Maar waarom dan wel als je moe bent? Accepteer jij het van je partner of collega als deze aangeeft te moe te zijn om te rijden?
Naar schatting vallen er in Nederland elk jaar 50-75 verkeersdoden door vermoeidheid. Autorijden met een slaaptekort is gevaarlijk, dat weten we. Toch geeft één op de vijf mensen aan dat ze afgelopen jaar wel eens te moe achter het stuur zijn gekropen. Welk effect heeft het? En wat kunnen we doen om het te voorkomen? We hebben een aantal feiten voor je op een rijtje gezet.
-
Het effect van vermoeid autorijden is vergelijkbaar met dat van alcohol
Eén slapeloze nacht staat gelijk aan de invloed van 0.9-1.0 promille alcohol in je bloed. Dat is ruim vijf keer de wettelijke limiet voor beginnende bestuurders!
-
Invloed op je rijvermogen
Als vermoeide bestuurder zijn je handelingen minder accuraat. Je reageert trager op prikkels en hebt meer moeite met behouden van de koers. Ook maken slaperige bestuurders minder gebruik van de spiegels. Hierdoor ontstaat een gebrek aan overzicht. Met grote gevolgen: Vermoeide bestuurders hebben 3 tot 8 meer kans op een verkeersongeval met letsel.
-
Vermoeidheid tijdens autorijden voorkomen
Als het aankomt op het voorkomen van vermoeidheid wordt vaak dezelfde fout gemaakt. We kiezen sneller voor het onderdrukken van de symptomen, dan het bestrijden van de oorzaak. We zetten een raampje open voor frisse lucht, draaien de radio harder of drinken koffie en energiedrankjes.
De beste optie is voor de hand liggend. Zet de auto aan de kant voor een slaappauze. Dat kost je hooguit een kwartier, dat is namelijk de optimale lengte voor een power nap. Slaap je langer, dan kom je in een diepere slaap terecht. Je zult dan juist moe en duf wakker worden.
Wil je toch door blijven rijden, maak de reis dan met meerdere bestuurders. Dan kun je elkaar afwisselen.
-
Hoeveel slaap heb je nodig?
De meeste mensen hebben om helemaal uit te rusten 7 á 8 uur slaap per nacht nodig.
-
Kunnen we vermoeidheid in het verkeer handhaven?
Vermoeid deelnemen aan het verkeer is (op dit moment) niet te verbieden en lastig te handhaven. Ga je de weg op onder invloed van alcohol of drugs, dan is dat duidelijk te meten door een blaastest of een bloedprik. Vermoeidheid is eerder subjectief en niet zo makkelijk vast te stellen. Veel bestuurders zullen zelf niet direct bewust zijn van vermoeidheid als oorzaak van een ongeluk.
-
En beroepsbestuurders dan?
Voor beroepsbestuurders zijn er al verschillende maatregelen genomen. Zo mogen Europese vrachtwagenchauffeurs niet langer dan 4,5 uur rijden zonder een pauze van 45 minuten te nemen. De reactietijd van een bestuurder is na vier uur onafgebroken rijden gemiddeld al 50% trager.
-
Wat heeft de techniek ons te bieden?
Er zijn verschillende technieken ontwikkeld om o.a. de risico’s van vermoeidheid tijdens het rijden te verminderen. Al in 2000 liet Mercedes voor haar vrachtwagens de eerste versies van ‘’Lane assist’’ ontwikkelen. Een systeem dat met een camera lijnen op de weg registreert. Zo kan het voertuig automatisch afwijkingen corrigeren.
Een veelgenoemde kritiek op deze en andere ontlastende technieken is echter dat het rijden minder intensief wordt. De auto stuurt immers zelf. Hierdoor is de kans groot dat de bestuurder helemaal wegdommelt. Een antwoord hierop is vermoeidheidsherkenning. Dit systeem analyseert stuurgedrag, pedaalgebruik en versnelling. Als je concentratie afneemt, wordt je gewaarschuwd met beeld en geluid. Je wordt dan aangeraden te pauzeren.